İsrail, 13 Haziran’da İran‘ın farklı kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de gaye olan geniş çaplı taarruzlar düzenledi. İran Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Kumandanı ve birtakım üst seviye kumandanlar ile 9 nükleer bilim insanı taarruzlarda ölürken, toplam sivil kaybı 78 olarak açıklandı. İran ordusunun İsrail‘e balistik füzelerle yaptığı misillemede birinci belirlemelere nazaran 3 kişi öldü 91 kişi yaralandı.

İsrail‘in Tel-Aviv kentini balistik füzeler ile vuran İran İslam Cumhuriyeti Ordusu, resmi toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada Hürmüz Boğazı‘nı ikinci bir duyuruya kadar kapattığını duyurdu. Açıklamada, ‘Başka bir duyuruya kadar Hürmüz Boğazı‘ndan hiçbir geminin geçişine müsaade verilmiyor’ tabirlerine yer verildi.

PETROL FİYATLARI DAHA DA ARTABİLİR

İran’ın bu atağı ile İsrail ve İran’ın karşılıklı hücumlarının akabinde yüzde 7 artan petrol fiyatlarının da yükselmesi bekleniyor.

Basra Körfezi’nin ağzındaki dar bir su yolu olan Hürmüz Boğazı, Orta Doğu’daki petrol ve LNG üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına bağlıyor.

HÜRMÜZ BOĞAZI KRİTİK

Hürmüz Boğazı, global petrol ticaretinin yaklaşık üçte birinin sağlandığı kritik bir deniz yolu olarak öne çıkıyor. Orta Doğu’daki petrol üreticilerinin sağladığı günlük 17-20 milyon varil ham petrol ve kondensat, Hürmüz Boğazı üzerinden global piyasalara sevk ediliyor.

Uluslararası Enerji Ajansı datalarına nazaran, petrol hacminin yaklaşık yüzde 70’i bu yolla Asya’ya ulaşıyor. Bilhassa Çin, Japonya, Hindistan, Güney Kore, Singapur, Tayland, Pakistan ve Filipinler, Hürmüz Boğazı’ndaki petrol tedarikinin ana alıcıları ortasında yer alıyor.

Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin LNG gemilerinin neredeyse tamamı da global LNG ticaretinin yüzde 20’sinin sağlandığı bu noktadan milletlerarası piyasalara ulaşıyor. Avrupa, Hürmüz Boğazı’ndan sağlanan LNG tedarikinin ana alıcıları ortasında yer alıyor.

Küresel petrol ve LNG ticareti için kilit kıymette olan Hürmüz Boğazı, İsrail’in İran’a hücumlarının akabinde tekrar piyasaların odak noktasına yerleşti. İran, daha evvelki tansiyonlarda Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği söylemişti lakin bu türlü bir durum şimdi yaşanmadı.

Ancak İsrail’in İran’a son taarruzları sonrası daha geniş çaplı bir çatışma yaşanabileceği ihtimali, Hürmüz Boğazı’nın kapatılabileceğine ait telaşları artırıyor. Petrol ve LNG arzında aksama yaşanabileceğine yönelik tasalar, petrol ve doğal gaz fiyatlarını üst istikametli destekliyor.

BOĞAZIN KAPANMASI PETROL PİYASASI İÇİN EN BÜYÜK KABUS

İngiltere Deniz Ticaret Tertibi (UKMTO), çarşamba günü yaptığı açıklamada, Orta Doğu’da artan tansiyonun, kritik su yollarında askeri faaliyetleri tırmandırabileceği ve deniz nakliyatını olumsuz etkileyebileceği ihtarında bulunmuştu.

Baltık ve Memleketler arası Denizcilik Kurulu (BIMCO) uzmanları da gerçekleşecek rastgele bir hücumun tansiyonu tırmandırma ve deniz nakliyatını direkt etkileme potansiyeline sahip olduğunu bildirmişti.

Öte yandan, kimi analistler, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmamak için güçlü ekonomik münasebetleri olduğunu düşünüyor. Ülkenin neredeyse tüm petrol ihracatı bu boğazdan geçmek zorunda ve İran’ın değerli ticaret ortağı Çin’in petrol ithalatının da büyük kısmı Hürmüz Boğazı’ndan sağlanıyor.

Küresel Risk Yönetimi Araştırma Başkanı Arne Lohmann Rasmussen, LinkedIn hesabından yaptığı paylaşımda, petrol piyasası açısından “en büyük kabusun” Hürmüz Boğazı’nın kapanması olacağını tabir etti.

İran’ın bu dar geçiş noktasını kapatması halinde global petrol akışının yüzde 20’sinin etkilenebileceğini kaydeden Rasmussen, boğazın kapanması durumunda petrol fiyatlarının 100 dolara kadar çıkabileceği ihtarında bulundu.

Petrol fiyatları İsrail’in İran’a saldırmasıyla gün içinde yüzde 7’den fazla yükselerek 73,58 dolara kadar çıktı ve yaklaşık 5 ayın en yüksek düzeyini gördü.